शब्दांची शक्ती ….संकलन
प्रा. माधव सावळे
एकदा एका राजाने रात्री एक विचित्र स्वप्न पाहिले. त्याने पाहिले की त्याचे सर्व दात तुटलेले आहेत, फक्त एक मोठा दात शिल्लक आहे. पहाट होताच राजाला चिंता काळजी वाटू लागली आणि त्याने आपल्या दरबारात जाऊन स्वप्नाचे फळ (निकाल )जाणून घेण्याची इच्छा व्यक्त केली.
राजाच्या मंत्र्यांनी असे सुचवले की राज्याच्या स्वप्नातील तज्ञांना बोलावून स्वप्नाचा अर्थ लावावा. राजाच्या स्वप्नाचा खरा अर्थ जो कूणी सांगेल त्याला योग्य बक्षीस दिले जाईल अशी घोषणा राज्यभर करण्यात आली.
अनेक विद्वान दरबारात आले, परंतु कूणीही राजाला संतुष्ट करू शकले नाही.
एके दिवशी काशीतील एक विद्वान विद्वान दरबारात आला आणि राजाला म्हणाला, महाराज, मी तुमच्या स्वप्नाचा खरा अर्थ सांगू शकतो.
राजाने उत्सुकतेने त्याला आपले स्वप्न सांगितले. सखोल विचार केल्यावर विद्वान म्हणाले, महाराज, तुमचे स्वप्न फारच अशुभ आहे, परिणामी तुमच्या घरातील सर्व सदस्य तुमच्यासमोर मरतील आणि शेवटी तुमचा मृत्यू होईल.
हे ऐकून राजा संतापला आणि त्याने विद्वानाला ताबडतोब तुरुंगात टाकण्याचा आदेश दिला.
दुसऱ्या दिवशी एक सामान्य माणूस दरबारात आला आणि राजाला म्हणाला, महाराज, मला तुमचे स्वप्न सांगा, मी त्याचा अर्थ जाणून घेण्याचा प्रयत्न करेन.
राजाने आपले स्वप्न पुन्हा सांगितले. थोडा वेळ विचार केल्यावर ती व्यक्ती म्हणाली, महाराज, हे स्वप्न खूप शुभ आहे याचा अर्थ असा की, देवाने आपल्या सर्वांवर, प्रजेला विशेष वरदान दिले आहे की, त्यांनी आपल्यासारख्या सदाचारी, धर्मनिष्ठ आणि लोकप्रेमी राजाला दीर्घायुष्य दिले आहे.
आपण राजन, तुमच्या कुटुंबात तुम्हाला सर्वात जास्त आयुष्य लाभेल. तुम्ही अनेक वर्षे राज्य कराल हे या राज्याचे सौभाग्य आहे.
हे भाकीत ऐकून राजाला खूप आनंद झाला आणि त्या सामान्य माणसाला विशेष सन्मानाने बक्षीस म्हणून भरपूर संपत्ती दिली.
जरी दोन्ही पुरुषांनी स्वप्नाचा एकच अर्थ सांगितला असला तरी, पहिल्या माणसाला पकडण्यात आले आणि तुरुंगात टाकण्यात आले, तर दुसऱ्याला सन्मानित करण्यात आले. कां ?
कारण पहिला माणूस विद्वान असून ही आपले शब्द नीट न निवडता त्याच्या उत्तरात कठोर व अशुभ शब्द वापरतो.
दुसरी व्यक्ती, जी एक सामान्य व्यक्ती होती, त्याने आपले शब्द अतिशय विचारपूर्वक निवडले आणि त्याच्या उत्तरात सकारात्मक आणि जिवंत भाषेचा वापर केला.
बोध :–
आपल्या बोलण्यात, संभाषणात आणि वागण्यात शब्दांना अनन्य साधारण महत्त्व असते हे ही कथा आपल्याला शिकवते. योग्य आणि आदरयुक्त शब्द वापरल्याने आपल्या संवादात गोडवा येतो, ज्यामुळे शत्रूंच्या हृदयात ही प्रेम जागृत होते. त्याचवेळी, चुकीचे आणि कठोर शब्द वापरल्याने आपल्या प्रियजनांच्या हृदयात द्वेष आणि अंतर निर्माण होऊ शकते. म्हणून नेहमी विचारशील आणि आदरयुक्त शब्द वापरा. सन्मानजनक शब्दांचा प्रयोग करा
संकलन
प्रा. माधव सावळे
