📚वपू्र्झा…..✍🏻व. पु. काळे

📚वपू्र्झा…..✍🏻व. पु. काळे

माणूस कितीही मोठा असो. राजा असो, भिकारी असो. गरीब असो- श्रीमंत असो. आई असो बाप असो वा अगदी पोटचा पोर असो. त्याच्या नशिबातले शेवटचे शब्द हेच “उचला आता”!!

सगळे अवयव म्हणे एकदा ब्रम्हदेवाकडे गेले आणि म्हणाले. ‘आमच्यातला मोठा कोण हे सांगा.’
ब्रम्हदेव म्हणाले, ज्याच्या वाचून अडत तो मोठा. त्यावर प्रथम डोळे रुसून गेले. माणसाने देवाला विचारलं, डोळ्याशिवाय तू कसा जगलास? त्यावर माणसाने सांगितलं, जगलो एखाद्या आंधळ्याप्रमाणे! मग कान रुसून गेले. पुन्हा प्रश्न विचारल्यावर माणूस म्हणाला, जगलो एखाद्या बहिऱ्याप्रमाणे!!

असं होता होता, सगळे अवयव रुसून थकले. शेवटी प्राण रुसून जायला लागला आणि माणूस उत्तर द्यायला उरलाच नाही. तेंव्हा जेहेत्ते कालाचे ठायी, सर्वात महत्त्वाचा प्राण. म्हणूनच तो एकदा रुसून गेला की बाकीचे म्हणतात – “उचला आता”!!

व.पुं.नी लिहिलेले एक वाक्य आठवले, “आपल्या मनात आपल्या आवडत्या माणसाचं जे चित्र असतं त्याला फक्त जन्म असतो, मृत्यू नसतोच…” मध्यंतरीच भा. रा. तांबे यांचा स्मृतिदिन होऊन गेला. एक अप्रतिम गीतकार ते होतेच यात काही शंका नाही पण जसं त्यांनी रचलेले जन पळभर हे गाणं काळजाला हात घालणारे आहे तसेच ते जेव्हा अंथरूणास खिळून होते त्या वेळी त्यांनी लिहिलेली एक तितकीच हृदयस्पर्शी कविता होती “मधू मागसी माझ्या सख्या परी..”

हे नुसतेच गाणे नसून मृत्यूकडे केलेली एक गोड आळवणी आहे. भा.रां.ना जेव्हा समजले की आपली प्रकृती आता नवीन काव्य लिहिण्यासाठी साथ देऊ शकत नाही तेव्हा अतिशय आर्ततेने त्यांनी ही कविता लिहिली आहे.

“मधू घटची रिकामे पडती घरी…”

अर्थातच, या कवितेतील हा मधूघट म्हणजेच भा.रां.नी रचलेली काव्य रचना. माणूस जेव्हा शरीराने थकतो त्या वेळी त्याच्याकडे स्वतःचे असे काहीच उरत नाही, हेच भा.रा.तांबे म्हणत आहेत, “माझी प्रकृती आता कोणतंही काव्य लिहिले जाईल अशी राहिलेली नसल्यामुळे हा काव्यरुपी मधूघट आता घरी रिताच पडून असणार आहे…” असे दिनवाणी आर्जव खरंच एक प्रतिभावान गीतकारच करु जाणे..

“आजवरी कमळाच्या द्रोणी, मधु पाजिला तुला भरोनी
सेवा ही पुर्वीचि स्मरोनी, करि न रोष सख्या दया करी.‌”

भा.रां.नी अनेक सुंदर गीतांचा नजराणा कायमच सर्वांना बहाल केला आहे. पण गात्र थकली की मन देखील थकते. या ओळीतून भा.रा. सुचवत आहेत, आजपर्यंत मी अनेक काव्यपंक्ती या कमळाचे द्रोण भरुन देत होतो पण आता गात्र शिथिल झाल्यामुळे ही सेवा आता पुन्हा देणं शक्य नाही, त्यामुळे त्याचा राग मानू नकोस. अखेरचे कडवे हे फारच काळजाला हात घालणारे आहे, निसर्गाचा नियमच आहे जो जन्माला येतो तो एक दिवस या जगाचा निरोप घेतो, कारण हिच जगरहाटी आहे.

“ढळला रे ढळला दिन सखया, संध्या छाया भिवविती हृदया…”

ही शेवटची ओळ ऐकून डोळे पाणावतात. संध्या छाया म्हणजेच कातरवेळ. कुठेतरी आपला प्रवास संपत चालला आहे असे ही ओळ सांगू पाहते. त्यामुळे आता मी कोणतीही काव्यरुपी सेवा कशी देणार? कारण, माझे नेत्र आता पैलतीरावर विलीन होत आहेत.. शेवटचं हे काव्य लता दीदींनी तितक्याच आर्ततेने गाऊन भा.रां.ना कृतकृत्य केले आहे. व.पुं.नी लिहिलेले एक वाक्य या गीतकाराला अगदी चपखल बसते, “आयुष्य निव्वळ जगण्यासाठी नसतं तर त्याचा महोत्सव करायचा असतो..” हेच भा.रां.नी केले. भा.रा.तांबे आणि व.पु.काळे या दोघांमध्ये एक गोष्ट सारखी आहे, भा.रां.नी उत्तमोत्तम गाणी या महाराष्ट्राला दिली तर व.पुं.नी आयुष्य जगण्यासाठी विचारांची अविट भेट दिली. शेवट एवढेच लिहावेसे वाटते,” आयुष्याच्या रंगमंचावर वावरताना असे वावरावे की पडदा पडला तरी टाळ्यांचा कडकडाट सुरुच राहिला पाहिजे…”

वपु काळे….