मांजर कितीही उंचावरुन पडली तरी तिला लागत का नाही ? संकलन : मिलिंद पंडित, कल्याणसौजन्य : News 18 लोकमत

■ मांजर कितीही उंचावरुन पडली
■ तरी तिला लागत का नाही ?
═━═━═━═━═━═━═━═━═━═━═

संकलन : मिलिंद पंडित, कल्याण

पृथ्वीच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे एखादी गोष्ट उंचावरुन पडली तर खालीच पडते. खाली पडताना फोर्स किंवा बल जास्त लागल्यामुळे एखादी गोष्ट तुटते किंवा फुटते, तर कधीकधी त्याचं नुकसान होतं. पण असं असलं तरी देखील मांजरीने कितीही उंचावरुन उडी मारली तरी तिला काहीच होत नाही. मांजरच नाही तर असे काही प्राणी आहेत ज्यांना उंचावरुन पडून देखील लागत नाही, असं का?

शिवाय मांजरीच्या बाबतीत एक गोष्ट अशी आहे की, मांजर नेहमी आपल्या चारही पायांवर लँड करते किंवा उंचावरुन उडी मारल्या नंतर पडते, पण असं असलं तरी देखील, मांजरीला मात्र काहीच होत नाही. ही खरंतर आश्चर्यचकीत करणारी गोष्ट आहे. जेव्हा एखादा माणूस जमिनीवर पडतो तेव्हा तो कोणत्याही अँगलने जमिनीवर आपटतो; पण मांजर जेव्हाही पडते, तेव्हा ती पायावरच जमिनीवर पोहोचते. अंतर आणि वेळ फारच कमी होताच, असे दिसते की अशा वेळी मांजर आपोआप आपले स्थान बदलते. पण हे का आणि कसं घडतं? विज्ञान काय सांगतं?

काही वर्षांमुळे ३२ व्या मजल्यावरून मांजर पडल्याचे समोर आले होते, अशावेळी या मांजरीला थोडीफार दुखापत झाली होती, मात्र तिचे प्राण वाचले होते. मांजरी हवेत कलाबाजी करतात की आपोआप होतात, आणि त्यासाठी त्यांना काही करावे लागत नाही? वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून पाहिल्यास, कोनीय संवेगाच्या संरक्षणाच्या नियमानुसार, एखादी वस्तू फिरवल्या शिवाय पडणे आणि नंतर कोणत्याही बाह्य प्रभावा शिवाय अचानक फिरणे शक्य नाही. एखादी वस्तू अचानक फिरू लागते हे जादू सारखे नाही. आपण काळजीपूर्वक पाहिल्यास, आपल्या लक्षात येईल की, मांजरीच्या शरीराचे वरचे आणि खालचे दोन्ही भाग विरुद्ध दिशेने फिरतात, ज्यामुळे कोनीय गतीचे संरक्षण शक्य आहे. मांजर ताबडतोब पाठ वर करते आणि पाय खाली करते. अशा स्थितीत त्याच्या कोनीय संवेगातील बदल शून्य होतो.

मग मांजरी त्यांच्या पंजावर कशी पडते? जर तुम्ही मांजर पडण्याच्या प्रक्रियेचे बारकाईने निरीक्षण केले, तर तुम्हाला असे आढळून येईल की, मांजर जेव्हा पडण्यास सुरुवात करते, तेव्हा ती प्रथम तिचे पाय गोळा करुन जवळ घेते आणि त्यांना शरीराच्या अगदी जवळ आणते. यामुळे त्यांचा जडत्वाचा क्षण कमी होतो. जेव्हा शरीर आकुंचन पावतात आणि त्यांच्या फिरण्याचा वेग वाढतो तेव्हा असेच होते. या घटनेत, मांजरीच्या शरीराचा वरचा भाग म्हणजेच मागचा भाग मोठ्या कोनात फिरतो तर पाय कमी कोनात फिरतो आणि यामुळे, मांजरीची पाठ वरच्या दिशेने फिरते आणि पाय खाली येतात. एवढच नाही तर मांजर सरळ होण्यासाठी पुन्हा पाय पसरते आणि तिचे फिरणे थांबते, ज्यानंतर ती स्थिर होते. म्हणजे पाय खाली आणि पाठ वर राहते. हे सर्व पडण्याच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात घडते, त्यामुळे मांजर कितीही उंचीवरुन पडोत, त्यांना काही फरक पडत नाही.

सौजन्य : News 18 लोकमत